მას შემდეგ რაც საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი სკოლებში მეგრულისა და სვანური ენების არჩევით საგნად სწავლების ინიციატივით გამოვიდა, საზოგადოებაში აღნიშნული თემა დაპირისპირების საგნად იქცა და ამ ინიციატივის მომხრეებად და მოწინააღმდგეებად დაიყო.

აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით “აპრესი” გთავაზობთ ენათმეცნიერისა და აკადემისკოსის, მზექალა შანიძის მოსაზრებას მეგრული და სვანური ენების ისტორიულ წარმომავლობასთან დაკავშრებით, სადაც ის განმარტავს, რომ პირველად, რომ ქართველური ენების ის ნაწილი, დღესაც რომ ქართველურს ვეძახით, არის დამოუკიდებელი ენები და ეს პირველად ახსენა ცნობილმა ქართველმა მეცნიერმა, ალექსანდრე ცაგარელმა.

“ისტორიულად რომ წარმოვიდგინოთ სამივე ენა არის ჩამომავალი უძველეს, პრეისტორიულ დროში საერთო, პრაქართველური ენისა, რომელიც შემდგომ დანაწილდა ცალცალკე ენებად. ჩვენთვის დღეს, მეგრულიც და სვანურიც აუცილებელია, იმიტომ რომ ქართული ენის ისტორიას ჩვენ სხვანაირად ვერ შევისწავლით. მეგრული და სვანური, დღეს “იუნესკოში” გამოცხადებულია საფრთხეში მყოფ ენებად. ეს რას ნიშნავს- ენა არსებობს მაშინ, თუ მასზე მოლაპარაკენიც არსებობს. ცნობილია, რომ უბიხური ენა, რომელიც ერთერთი კავკასიური ენაა, მოკვდა. დადასტურებულია, რომ არც ისე დიდი ხნის წინათ, მოკვდა უკანსკნელი ადამიანი, რომელიც ამ ენაზე ლაპარაკობდა.

თუ სვნაური და მეგრული საფრთეშია და საფრთხე მართლაც ემუქრება მათ, უნდა ვიზრუნოთ იმაზე, რომ ეს ენები არ დაიკარგოს. ქართველ ენათმეცნიერებს ყოველთვის მიაჩნდათ, რომ ქართული ენა არის მონათესავე სვანურისა და მეგრულისა, ან მეგრულ- ლაზურისა. ნიშნავს თუ არა ეს სეპარატიზმს და მათ ცალკე ერებად თუ ცაკლე ენობრივ ჯგუფებად დასახელებას? – ენობრივი ჯგუფი კი არის, მაგრამ ეს არ ნიშნავვს ქართული ენისგან მათ იზოლაციას. მეგრელებსა და სვანებს არასდროს ჰქონიათ სეპარატიზმისკენ მიდრეკილება და თუ აქა – იქ გამოჩნდა ეს, მე-19 საუკუნეში იყო, ეს იყო სწორედ, ისევ რუსეთის რუსიფიკატორული პოლიტიკის შედეგი. ყოველთვის, ქართველი მეცნიერები: აკაკი შანიძე, ვარლამ თოფურია ივნენ ერთგულნი სამეცნიერო პრინციპებისა და არასდროს თავისი სინდისი არ შეუბღალავთ თავისი ცრუპოლიტიკური მოსაზრებით. თვითშეგნება და ეროვნული იდენტიფიკაცია მეგრელებისა და სვანების, არის ერთიანი და თუ სადმე, სეპარატისტული, ან მარგინალური განწყობა იჩენს თავს, ეს არის იმ ძველი წარსულის გადმონაშთი” – განაცხადა მზექალა შანიძემ.

შეგახსენებთ: 14, აპრილს, დედა ენის დღისადმი მიძღვნილ ღონისძიებაზე საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი სკოლებში მეგრულისა და სვანური ენების არჩევით საგნად სწავლების ინიციატივით გამოვიდა.

სალომე ზურაბიშვილის თქმით, დღეს ქართული კულტურის წინააღმდეგ ომს რუსეთი აფხაზეთში აგრძელებს.

„რუსული საოკუპაციო რეჟიმის შედეგად აფხაზეთში ერთნაირად იზღუდება როგორც აფხაზური, ასევე ქართული ენა. წლიდან წლამდე მცირდება აფხაზურ ენაზე მოსაუბრეთა რიცხვი. გალსა და მიმდებარე სოფლებში კი მცხოვრებ ქართველებს ეკრძალებათ ქართულ ენაზე სასკოლო განათლების მიღება.

ქართული და აფხაზური ენის დაცვასთან ერთად, რომელიც კონსტიტუციით განსაზღვრულია, გვევალება მეგრულის, სვანურის, ჭანურისა და ლაზურის დაცვა, გადარჩენისთვის ზრუნვა, რამეთუ ეს ენები განუყოფელი ნაწილია ჩვენი კულტურის და წარმოადგენენ უნიკალურ სიმდიდრეს. ამას შევძლებთ, თუკი სკოლაში არჩევითი სწავლების უფლებას დავაწესებთ, პირველ რიგში, მეგრულისა და სვანურისთვის.

დედაენის დღეს საზოგადოებას კიდევ ერთხელ მინდა, შევახსენო, რომ სწორედ რუსიფიკაციის ორასწლოვანი პოლიტიკის შედეგია, რომ კავკასიურ ოჯახის ენათა აბსოლუტური უმრავლესობა დღეს გაქრობის საფრთხის წინაშეა. ეს, როცა კავკასია თავისი ენობრივი მრავალფეროვნებით ანტიკური დროიდან აკვირვებდა მსოფლიოს და არაბები მას ეძახდნენ ენათა მთას. ეს სიმდიდრეც ჩვენი დასაცავია და ამისთვის მივმართეთ იუნესკოს, რათა კავკასიური ენების დაცვის დღე გამოაცხადოს. 45 წლის წინ საბჭოთა წნეხის ქვეშ ქართველმა საზოგადოებამ შეძლო და დაიცვა სახელმწიფო ენა. დღეს უსასტიკეს პირობებში უკრაინა იბრძვის საკუთარი მიწის და სახელმწიფოს გადასარჩენად, იბრძვის საკუთარი ენისთვის. ჩვენ მათ გვერდით ვდგევართ და ვიცით, რომ ასეთი შემართებით შეუძლებელსაც შეძლებენ. ამ დღეს ვუძღვნით მათ“, – განაცხადა სალომე ზურაბიშვილმა.


ipress.ge